Μια από τις μεγαλύτερες αλήθειες είναι ότι οι άνθρωποι όσο μεγαλώνουν αλλάζουν. Μια από τις σημαντικότερες αλλαγές είναι η ανάγκη τους για ασφάλεια. Η ασφάλεια πολλές φορές είναι συνδεδεμένη με την τάξη, τη σωστή σειρά των πραγμάτων. Όταν περπατάς στη νέα παραλία της Θεσσαλονίκης, σίγουρα αυτό που σου δημιουργείται ως εντύπωση δεν είναι η τάξη.

Σου δίνεται η αίσθηση πως τα πράγματα έχουν αφεθεί στη δύναμη του κόσμου. Οι σκέψεις σου μπερδεύονται μεταξύ της όμορφης θέας, του πρασίνου αλλά και των μικρών ή μεγαλύτερων βανδαλισμών. Αυτή η εικόνα δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο της Θεσσαλονίκης. Το βρίσκεις και σε άλλες Ελληνικές αλλά και ξένες πόλεις.

Αυτή η τάση, του βανδαλισμού, έχει εξηγηθεί  με τη «Θεωρία των Σπασμένων Παραθύρων». Η θεωρία αυτή ανήκει σε δύο εγκληματολόγους. Δημοσιεύτηκε το 1982 στο περιοδικό Atlantic Monthly, με τίτλο «Σπασμένα παράθυρα». Οι J.Q. Wilson και G. Kelling ισχυρίστηκαν ότι η ανοχή στις μικρές παραβάσεις του νόμου (ρύπανση των δρόμων, βάψιμο τοίχων με σπρέι κ.λπ.) ανοίγει τον δρόμο ώστε να ανθήσει και το σοβαρό έγκλημα.

«Οι βανδαλισμοί», έγραψαν, «μπορούν να συμβούν οπουδήποτε, από τη στιγμή που οι κοινοτικοί φραγμοί –η αίσθηση της αμοιβαίας φροντίδας και των υποχρεώσεων για τον δημόσιο χώρο– υποβαθμίζονται από ενέργειες που στέλνουν ένα σήμα ότι “ουδείς ενδιαφέρεται”… και ότι η παραβατική συμπεριφορά δεν έχει κόστος».

Στο άρθρο τους εξηγούν αναλυτικά, πώς από τα πρώτα κιόλας σημάδια εγκατάλειψης ενός μέρους του δημόσιου χώρου δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η παραβατικότητα. Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών σιγά σιγά απομονώνονται, έως ότου ο χώρος που ζουν,  περνάει στα χέρια παραβατικών ατόμων και συμμοριών.

Σίγουρα τα παραπάνω ακούγονται κάπως υπερβολικά, καθώς η νέα παραλία της Θεσσαλονίκης δεν μπορεί να περιγραφεί ως ένα μέρος όπου παραβατικοί κάνουν κουμάντο. Πως άλλωστε όταν είναι μέρος στο οποίο διαρκώς υπάρχει κόσμος. Κάποιοι όμως επιβάλουν την αισθητική τους, ερεθίζοντας τα αντανακλαστικά όλων εκείνων που αποζητούν την ασφάλεια της τάξης.

Αξίζει να διαβάσετε το άρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη στην Καθημερινή, όπου και βασίστηκε η ομάδα του science-meeting.gr ώστε να σας παρουσιάσει την παραπάνω θεωρία.